Rusiyanın mümkün dönüşü dünyanı parçalayıb. Kim boykotla hədələyir, kim dəstək verir?

Allsport.az saytının məlumatına görə, Beynəlxalq olimpiya komitəsinin Rusiyanın mümkün qayıdışı ilə bağlı bəyanatı (neytral statusda olsa da) dünyanı iki düşərgəyə ayırdı: bəziləri qəti şəkildə lehinə, digərləri isə qəti şəkildə əleyhinədir. Təəccüblüdür ki, şimal qonşumuzun çoxlu gözlənilməz müttəfiqləri var. Rəqiblərin isə əslində yeganə əks təhlükəsi var – yarışı boykot etmək.

Kim qarşıdır?

Polşa xarici işlər nazirinin müavini Pavel Yablonski, BOK-u oyunları boykot etməklə hədələyib: “Əgər Rusiya və Belarus idmançıları 2024-cü il olimpiadasına buraxılsalar, o zaman sadəcə olaraq oyunları boykot etmək lazımdır, belə oyunlarda iştirak olmamalıdır. Biz BOK-a təzyiq etməliyik. İdman federasiyaları hökumətlərdən müstəqil fəaliyyət göstərdikləri üçün öz qərarlarını verəcəklər. Amma mən mütləq hamını belə bir qərar verməyə çağıracağam”.

Polşanın idman naziri Kamil Bortniçuk isə, hətta Rusiya və Belarus yığmalarının 2024-cü il olimpiadasında iştirakına qarşı koalisiya yaradılmasını təklif edərək, həmfikirlər arasında Böyük Britaniyanın adını çəkib: “Polşa və Böyük Britaniya ön plandadır. Rusiya və Belarusun 2024-cü il oyunlarında iştirakına qarşı koalisiya yaratmaq səyləri. Bu, təsirli ölkələrin koalisiyasının yaradılmasının mümkün olub-olmamasından asılı olacaq, onsuz olimpiya oyunları keçirilə bilməz”.

Litva prezidenti Qitanas Nauseda açıq deyir: “Biz ölkələr, Qərb xalqları özümüz Rusiyaya kömək etmək üçün yollar axtaranda və arxa eyvandan keçərək Rusiyaya qarşı formalaşdırdığımız təcridini zəiflətməyə çalışırıq, idmançılara imkan veririk. Yarışmaq o deməkdir ki, özümüz öz hərəkətlərimizə zərər veririk, özümüzü ayağımızdan vururuq”.

Latviya olimpiya komitəsinin sədri Corc Tikmers də boykot barədə düşünür: “Latviyanın mövqeyi belədir: əgər bu olimpiya oyunları indi keçirilsəydi və Rusiya və Belarus idmançılarının onlara qatılacağı gözlənilirdi, məncə, Latviya yığması bu oyunlara yollanmayacaq”.

Estoniya Polşa, Latviya və Litvaya qoşularaq, 4 ölkə ilə birgə bəyanat verdi: “Litva, Latviya, Estoniya və Polşanın nazirləri öz müraciətlərində idman təşkilatlarına Ukrayna ilə həmrəylik və köməkliklərinə görə təşəkkür edir və eyni zamanda BOK-un Rusiya və Belarus idmançılarını beynəlxalq yarışlara qaytarmaq səylərini pisləyir”.

İlk çıxış edənlərdən biri Norveç milli olimpiya komitəsi olub: “Biz rusların və belarusların beynəlxalq yarışlarda iştirakını istəmirik. Keçən fevral ayından biz Rusiya və Belarusun iştirakına icazə verib-verməmək barədə dəqiq mövqe tutmuşuq: indiki vəziyyətdə bu, düzgün deyil və biz bunu etməməyi qətiyyətlə tövsiyə edirik. Bu mövqe dəyişməyib”.

Ukrayna milli olimpiya komitəsinin rəhbəri Vadim Qutzeyt, təbii ki, rusların geri qayıtmasının əleyhinədir və boykotdan da danışır: “Təəssüf ki, BOK-un təşkil etdiyi məsləhətləşmələr çərçivəsində rusiyalıların ölkəyə buraxılması məsələsi gündəmə gəlib. Hazırda sanksiyaların uzadılması, rusların və belarusların beynəlxalq yarışlarda iştirakının qarşısının alınması üçün növbəti mümkün addımlar və prioritet tədbirlər üzərində iş aparılır. Əgər səsimiz eşidilməzsə, boykot edib olimpiya oyunlarında iştirakdan imtina edəcəyimizi istisna etmirəm”.

Bəs kim lehinədir?

Gözlənilmədən ABŞ olimpiya komitəsinin rəhbəri Cin Sayks Rusiyanın geri qayıtmasının lehinə danışıb: “ABŞ-da bir çox idmançını dinlədikdən sonra onların dünyanın bütün ən yaxşı idmançıları ilə yarışmaq istəyini başa düşürük. Ancaq təhlükəsizliyin və ədalətli rəqabətin təmin edilməsi şərti ilə. Buna görə də biz BOK-u mövcud sanksiyaları dəstəkləyəcək və yalnız bitərəf və təmiz idmançıların yarışa buraxılmasını təmin edəcək prosesi araşdırmağa davam etməyə çağırdıq. Bu, cəmiyyətimizin etimadını qazanmaq üçün diqqətli nəzarət və əlavə səy tələb edəcəkdir”.

Kanada olimpiya komitəsinin sədri Devid Şmeker amerikalılara qoşulub: “Kanada olimpiya komitəsi 2022-ci ilin fevralında BOK-un Rusiya və Belarusdan olan idmançıların və rəsmilərin beynəlxalq yarışlara dəvət edilməməsi və ya iştirak etməsinə icazə verilməməsi ilə bağlı verdiyi tövsiyəni dəstəkləməyə davam edir.

Bununla belə, biz etiraf edirik ki, idmançıların sırf milli mənsubiyyətinə görə yarışdan kənarlaşdırılma qərarı həm də olimpiya hərəkatının əsas prinsiplərinə ziddir. Biz 25 yanvar 2023-cü il tarixli bəyanatda ən azı BOK icraiyyə şurasının müəyyən etdiyi şərtlərə cavab verən Rusiya və Belarusdan neytral idmançıların daxil edilməsi imkanlarını araşdırmağa açığıq”.

Çinin milli olimpiya Komitəsi, Rusiyanı dəstəkləməklə yanaşı, həm də geri qayıtmaq üçün kömək təklif edib: “Çin olimpiya komitəsi hesab edir ki, dünyanın hər yerindən olan idmançılar beynəlxalq yarışlarda iştirak etmək üçün bərabər hüquqlardan istifadə etməlidirlər.

Çin idmanda siyasi neytrallıq prinsipinə sadiqdir və idmanın siyasiləşdirilməsinə qarşıdır. Biz hesab edirik ki, idman dünyanı birləşdirən həlqə olmalıdır – və əksinə deyil. Beynəlxalq idman ictimaiyyəti ortaq gələcək naminə birlikdə çalışmalıdır, onu parçalamamalıdır.

Çin olimpiya komitəsi BOK və Asiya olimpiya şurasının təşəbbüs və qərarlarına fəal cavab verəcək və onları dəstəkləyəcək və bütün idmançılar, o cümlədən Rusiya və Belarus idmançıları üçün olimpiya dəyərlərini qorumaq üçün birgə işləmək üçün platforma yaratmağa hazırdır”.

Fransa prezidenti Emmanuel Makron da onlarla razılaşır: “İdmanı siyasiləşdirmək olmaz. Bu böyük tədbirlər bütün ölkələrin, hətta bəzən münaqişə vəziyyətində olan ölkələrin idmançılarına idmanı həyata keçirmək imkanı vermək üçün nəzərdə tutulub. Həm də insanların artıq bir-biri ilə danışa bilmədiyi vaxtlarda idman vasitəsilə ünsiyyət yollarını tapmaq – məncə, bu qorunmalıdır”.